Halk Sağlığı Müdürlüğü 20 Kasım Dünya KOAH Günü nedeniyle bilgi notu gönderdi.


İşte o açıklama;

KOAH’ın en önemli özelliği; akciğerlere giren ve çıkan havayı, soluk darlığına neden olacak kadar kısıtlayabilmesidir.

KOAH NEDİR?

Kronik (sürekli tekrarlayan)

Obstrüktif  (tıkayıcı-akciğerlerde tıkanıklığa neden olan)

Akciğer Hastalığı

KOAH; akciğerlerin kronik, ilerleyici,  dönüşümsüz hasarına neden olan hastalığıdır.

KOAH’ın BELİRTİLERİ NELERDİR?

Nefes darlığı,

Haftanın en az 2-3 günü öksürük ve balgam şikâyetleri,

Yürüyüşte, egzersiz yaparken ve merdiven çıkarken yaşıtlarınıza oranla daha çabuk nefes darlığı şikâyeti yaşama

KOAH’ın NEDENLERİ NELERDİR? 

KOAH’ın %90’ından tütün ve tütün ürünleri (sigara, pipo, puro, nargile vb.) sorumludur.

Kişi sigara içmese bile sigara dumanına maruz kalması,

Organik yakıtların dumanının solunması (odun, kömür veya tezeğin kapalı ortamlarda ısınma ya da yemek pişirme amacıyla kullanılması esnasında dumana ve çıkardığı zehirli gazlara maruz kalma),

Meslek nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalmak,

Hava kirliliği,

Çocukluk çağında sürekli ve ağır astımı olanlarda ilerleyen yaşlarda sigara kullanımı ile uzun süre tahriş edici maddelere ve hava kirliliğine maruz kalmak,

Doğuştan Faktör “alfa-1 antitripsin” Eksikliği (Hastaların yaklaşık %1‘inden sorumludur. Akciğer harabiyetini azaltan faktör alfa-1 antitripsinin genetik olarak eksikliği sonucu KOAH gelişir.)

KOAH NASIL OLUŞUR?

KOAH akciğerlerde, büyük oranda sigara dumanı,  zararlı gaz ve parçacıkları içeren kirli havayı teneffüs etmeye bağlı olarak gelişen solunum yollarının mikrobik olmayan iltihabı sonucu oluşur. Bu iltihaplanma sonucu hava yolları daralır. Normalde balon gibi rahatlıkla genişleyip daralabilen hava kesecikleri, bu özelliklerini yitirir, yıpranır ve normal boyutlarına geri gelemez hale gelir. Birey soluk verdiğinde bir miktar hava akciğerlerde hapis kalır. Bu durum kirli havanın dışarı atılmasını ve temiz havanın içeri alınmasını güçleştirir ve akciğerde kalıcı hasar gelişir.

KOAH’TAN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?

KOAH gelişiminde en büyük etken “sigara kullanımı”dır. Kişinin kendisi sigara içmese bile, sigara dumanına maruz kalması da hastalığın oluşumunda etkilidir. Sigarayı bırakmak ya da sigara içilen ortamlarda bulunmamak,  alınması gereken ilk önlemlerdir.

Sigara bırakmada birçok yöntem önerilmektedir. Göğüs hastalıkları hastanelerinde, sigarayı bıraktırma poliklinikleri hizmet vermektedir. Bu polikliniklerde öncelikle kişinin sigaraya bağımlılık derecesi saptanmakta, buna göre çeşitli yöntemler kullanılmaktadır.

Toz ve dumana maruz kalınan mesleklerde çalışan kişilerin işyerlerinde, toz ve duman vb. zararlı maddelere maruz kalma derecesini azaltacak yeterli filtre özelliğine sahip maske kullanmak önlemlidir.

Daha çok kırsal kesimde evlerde yemek pişirmek ya da ısınmak amacıyla kullanılan hayvansal ya da bitkisel kaynaklı yakıtların yerine, başka kaynakların kullanılması önerilmektedir.

KOAH tanısı olan hastalara, soğuk hava, tozlu-dumanlı ve sigara içilen ortamlar yakınmaları arttırdığından, böyle yerlerden uzak durması önerilmelidir.

Özellikle kış mevsiminde sık sık nezle-grip olunmasını minimuma indirmek için, her yıl Eylül-Ekim aylarında bir kez grip aşısı ve gereken olgulara 6 yılda bir zatürre aşısı önerilmektedir.

KOAH TANISI NASIL KONUR?

KOAH’ta tanı koyabilmek için, bireyin tıbbi özgeçmişinin sorgulanması, yaptığı işle ilgili detaylı bir öykü alınması ve iyi bir fiziksel muayene yapılması ve solunum fonksiyonlarının ölçüldüğü “üfleme testleri” (solunum fonksiyon testi)’nin yapılması gereklidir. Solunum fonksiyon testi son derece basit bir test olup akciğer kapasitesini ölçer.

Tedaviyle;

Hastalığın ilerlemesi önlenecek,

Yakınmalar azalacak,

Hareket kapasitesi artacak,

Yan etkiler engellenecek,

Yaşam süresi uzayıp, yaşam kalitesi artacaktır.


Bu arada Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından Dünya KOAH Günü nedeniyle stant açıldı.

asım Dünya KOAH Günü etkinlikleri kapsamında; Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar, Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü / Kronik Hastalıklar Birimi, Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nin bahçesinde stant açtı. Hasta ve hasta yakınlarına, konunu önemini hatırlatmak amacıyla “Her solukta sağlıklı yaşamak sizin elinizde” sloganlı buzdolabı süsleri ve broşürler dağıtıldı. Beklenen ilginin görüldüğü stantta; KOAH’ın en önemli nedeninin sigara bağımlılığı olduğu, KOAH teşhisi alan hastaların büyük çoğunluğunun halen sigara içen veya çok uzun süre içmiş ve bırakmış kişiler olduğu, sigara bağımlılarının, öksürük, balgam vb. şikâyetleri önemsemediğinden KOAH teşhisinin geç konduğu anlatılarak ‘çok geç değil’ uyarısında bulunuldu.