Cumhurbaşkanlığı Bütçe ve Strateji Başkanlığı’nca 3 yıllık dönemi kapsayan Orta Vadeli Programı (OVP) Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu planda ilk kez Yeşil Dönüşüm, Yeşil OSB gibi başlıkların programa girmesi dikkat çekti.

Orta Vadeli Program yayınlanınca TOBB dergisi ile pek çok yaygın basın mecrası ve diğer kaynaklarda konu genişçe yer bulurken, bu yayınlardan edindiğimiz bazı bilgileri derledik.

Konuya ilişkin kaynaklardan derlediğimiz detaylı bilgiler şöyle:

YEŞİL MUTABAKAT EYLEM PLANI NE GETİRİYOR?

İhracatta rekabetçiliğimizin geliştirilmesinin yanı sıra, ülkemizin küresel tedarik zincirlerindeki yerinin korunması ve güçlendirilmesi ile yeşil yatırımların ülkemize çekilmesi bakımından da önem arz eden ve ilgili tüm politika alanlarında yeşil dönüşümün desteklenmesini hedefleyen bir yol haritası niteliğindeki Eylem Planına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Genelgesi 16 Temmuz 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı söz konusu Genelge’de, “Plan kapsamındaki tüm kamu kurum ve kuruluşlarının üzerine düşen görev ve sorumlulukları hassasiyetle yerine getirmesi gerektiği” çok net bir şekilde ifade edildi. Bu bakımdan ilgili kurumların, kuruluşların zaten gereken çalışmaları yapacağı ortada. Açıklanan eylem planının dokuz hedefi bulunuyor. Bu konudaki detaylara Ticaret Bakanlığı’nın web sayfasından ulaşılabiliyor.

AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI

Avrupa Birliği’nin 11 Aralık 2019’da yılında açıkladığı, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında gündeme gelen Avrupa Yeşil Mutabakatı, üretimden tüketime kadar küresel ticareti yakından etkileyecek önemli bir süreç gibi görünüyor. AB’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında 2050 yılında karbon-nötr ilk kıta olma hedefini ortaya koyması, birlik içerisinde yer alan ülkelerdeki tüm üretim ve imalat aşamalarında sıfır emisyon hedefinin tutturulmasını zorunlu kılacak gibi. AB’nin orta ve uzun vadede hayata geçireceği mutabakat, ihracatçılar için bir fırsat olduğu gibi, bir engel anlamına da geliyor. Bu çerçevede özellikle AB’ne yapılacak özellikle karbon yoğun ürünlerin ihracatlarında yeni bir bakış açısıyla, yeni bir yol haritasının çizilmesi de gerekecek. Bu durum, üretim ve imalatta sıfır emisyon hedefiyle çalışan firmalar için fırsatlar sunacak. Aksi durumda ciddi miktarlarda karbon vergisi verilecek.

AB’den sonra ABD ve Birleşik Krallık da sınırda karbon düzenlemesini dikkate almış durumda. Başka pek çok ülke de karbon-nötr hedefine ulaşmayı vizyonlarına koymuş durumda. Ülkemizin uluslararası büyük pazarlarda avantaja sahip olabilmesi için AB’nin yeni nesil ticaret anlaşmalarında referans aldığı Paris Anlaşmasında belirtilen hedefleri dikkate alması, hiç şüphesiz önemli rekabet üstünlüğü sağlayacak. Yapılacak hazırlıklar, ülkemize önemli fırsatlar sunacak. Ülkemizin 2019 yılında 180 milyar doları geçen, bu yıl son olarak yine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 200 milyar doları aşarak rekor kıran  ihracatın neredeyse %50’sinin AB ülkelerine yapıldığını da hatırlatmakta fayda var.

ÇÖZÜM: YENİLENEBİLİR ENERJİ

Karbondan arındırma olarak ifade edilebilecek bu sürecin en önemli alternatifi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı. Bu konuda ülkemizin başta güneş, rüzgar olmak üzere ne denli büyük bir potansiyele sahip olduğu bilinen bir gerçek. Bu büyük güç, bize ciddi bir fırsat olarak karşımıza çıkıyor.

YEŞİL MUTABAKAT EYLEMİ ÇORUM İÇİN NE ANLAM TAŞIYOR?

Kaynaklardan aktarılan bilgiler ile bu konuda yapılan resmi verilere bakıldığında konunun pek çok bileşenden oluştuğu görüldüğü gibi, sürecin kolay olmadığı da aşikar.

Türkiye’nin  200 milyar doları aşarak rekor kırdığı yeni dönemde, ihracatın yüzde 50’sinin AB ülkelerine yapıldığı biliniyor. Çorum’un da ihracatında AB ülkelerinin önemli bir payı var.

Çorum’un güçlü bir sanayiye sahip olduğu bilinen bir gerçek. Yeşil Mutabakat ve Yeşil OSB’nin OVB’ye girmesi ile bu alanda öne çıkacak çalışmaların Çorum sanayisinin yeni alanlarla buluşması ve daha fazla güçlenmesine katkı sağlayacak. Nitelikli insan göçü önlenecek, yeni ve nitelikli insanların kente gelmesi kolaylaşacak. Yeni iş alanları ve istihdam artışı olacak.

ÜNİVERSİTELERE DÜŞEN GÖREVLER

Bu alanda en önemli lokomotiflerden birisinin üniversiteler olduğunu söylemek yanlış olmayacak. Zira günümüzün en önemli unsuru olan bilgiyi üretme ve kullanma konusunda birincil aktörler, üniversiteler. Daha önce de belirttiğimiz gibi, bazı gazetecilerin Hitit Üniversitesi üzerinden her ilde bir üniversite kurulması yönündeki haksız eleştirisine bir kez daha değinmekte yarar var. Eğer üniversiteler rutin faaliyetlerine ek olarak ve hatta ötesinde bu ve benzeri konularda öncülük görevini üstlenirlerse, her ile bir üniversite kavramının gerçek derinliği daha iyi anlaşılmış olacak.

Hitit Üniversitesi’nin arşivini tarayıp bu konuda acaba neler yapılmış diye baktığımızda; Çorum’da ilk karbon ayak izini Mayıs 2019’da ölçerek, konuyu kamuoyunun gündemine aldığını görüyoruz. Sıfır Atık konusunda da Hitit Üniversitesi’nin 2014 yılında çalışmalara başladığı ve geçen zaman içerisinde de pek çok proje yapıldığı biliniyor. Diğer yandan Rektör Prof. Dr. Ali Osman Öztürk’ün de özellikle altını çizdiği ve önemsediği bir sıralama olan GreenMetric’de, Hitit Üniversitesi 2016 yılında ilk kez başvurusunu yapmış ve dünya sıralamasında 304, Türkiye’den katılan devlet üniversiteleri arasında 3’üncü olmuştu. Bu başarı izleyen zaman içerisinde de sürdü.

GreenMetric, üniversitelerin 'Yeşil Kampüs' hedefi doğrultusunda küresel iklim değişikliği ile mücadele, enerji ve su tasarrufu, atık dönüşümü, yeşil ulaşım ve bu hedefe yönelik eğitim konularındaki çalışmalarının değerlendirildiği bir derecelendirme sistemi. Burada en önemli parametrelerden birisi son dönemde yaygın basında sık sık gündeme gelen Enerji ve İklim Değişikliği. Bu kapsamda üniversitelerdeki enerji verimliliğine sahip cihazların kullanımı, kampüsteki yenilenebilir enerji kaynaklarının sayısı, yenilenebilir enerji üretiminin yıllık toplam enerji tüketimine oranı, sera gazları emisyonu azaltma programı, toplam karbon ayak izinin kampüs nüfusuna oranı gibi parametreler dikkate alınarak oluşan 'Enerji ve İklim Değişikliği' kısmı, puanlamada en büyük ağırlığa sahip.

Netice olarak, bu mutabakat ile ilgili çalışmalar hızla hayata geçirilip, bir farkındalık oluşturulabilirse, Çorum olarak önemli bir fırsatı yakalayıp, rekabette üstünlük oluşturabiliriz. Sürecin içerisinde yer alan pek çok konuyla ilgili şimdiye kadar çalışmalara imza atan bir üniversite, bu alanda ilimize “her ile bir üniversite” konseptinin gerçek ruhuna göre lokomotif ve öncü bir rol oynamaya devam edebilir.

HABERCİM19