Ziraat Mühendisleri Odası Çorum Temsilcisi Necati Gül, çeltik ile ilgili bilgilendirme mesajı yayınladı.

Türkiye’de 35 ilde çeltik tarımı yapıldığını hatırlatan Gül mesajında şunları söyledi;

“Çoğunluk sırasına göre Edirne, Balıkesir, Samsun, Çorum, Çankırı, Sinop, Çanakkale, Tekirdağ, Kastamonu, Diyarbakır, Bursa ve İçel illerimizde yapılmaktadır. İlimizde yaklaşık 80 bin dekar alanda ekim yapılmaktadır.

Çeltik üretiminde verimi ve kaliteyi etkileyen zararlılardan biriside Çeltik beyaz uç nematodudur. Ülkemiz çeltik alanlarında sorun olan çeltik beyaz uç nematodunun tanımı, yayılışı ve zararı, ekonomik önemi, mücadelesi ile tespit ve teşhis çalışmasına yönelik değişik yıllarda araştırma yapılmıştır.  Bu araştırma ilimizi de kapsamıştır.

Çeltikte bulaşma kaynağı tohumdur. Tohumluk ekildiğinde nematodlar aktif hale gelir, gövde ve yapraklarda büyüme noktasına doğru hareket eder. Çeltik beyaz uç nematodu, hassas bitkilerin sap, yaprak ve çiçek organlarında beslenir.  Zarar görmüş çeltik bitkisinde kardeşlere ait yaprakların uç kısmında 3-5 cm mesafede beyazlaşma olur. Biçimsiz ve çimlenme potansiyeli düşük taneler elde edilir.Çiftçimiz  erken dönemlerde genellikle çinko ve magnezyum eksikliği ile karıştırmaktadır.

Çeltik beyaz uç nematodu Türkiye’de ilk kez 1995 yılında  saptanmıştır. Yapılan bir çalışmada Çorum'da çeltik ekim alanlarından alınan numunelerde   yaklaşık  %16 oranında bulaşıklık tespit edilmiştir. Çeltik beyaz uç nematodu ile bulaşık bir tarlada  %60'ı bulan  verim kaybı ve %30'a varan  randıman kaybı olabilmektedir.

Sonuç olarak  çeltik üretiminde bulaşıklık söz konusu olduğunda verimi ve kaliteyi olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Zarar durumu ekilen tohumlardaki nematod yoğunluğu ve bitkinin gelişme dönemindeki özellikle sapa kalkma sürecindeki iklim faktörlerinden etkilenmektedir.  Yani bu günler hassas günlerdir.

Önemli ekonomik kayıplara yol açan Çeltik beyaz uç nematodunun Osmancık, Dodurga ve Kargı ilçelerinde ekili alanlarda mevcut olup olmadığı ile ilgili İl temsilcisi Necati GÜL cumartesi ve Pazar günü saha çalışması yapmıştır. Yapılan saha çalışmasında gezilen parsellerde göz ile görülebilen herhangi bir etmene rastlanmamıştır. Bu durum ilimiz tarımı için sevindiricidir. Çiftçimizin ekimden önce tohumluğun 3 saat soğuk suda ve müteakibinde 60 0C’ sıcak suda 15 dakika bekletmesi ilimizde nematodun görülmemesi anlamına gelecektir.”