Bir İlçe İki Şeyhülislam

Çorum’un İskilip İlçe Müftülüğü tarafından düzenlenen “Bir İlçe, İki Şeyhülislam” konulu panelde Ebussuud Efendi ve Sunullah Efendi‘nin çalışmaları ve kişilikleri ele alındı.

İskilip Müftülüğü tarafından düzenlenen “Bir İlçe, İki Şeyhülislam” konulu panel düzenlendi. Panelde, Osmanlı Devleti’nin iki büyük şeyhülislamı olan Ebussuud Efendi ve Sunullah Efendi’nin kişilikleri ve çalışmaları ele alındı. İki oturumda gerçekleşen panel, Şeyh Muhyiddin-i Yavsi Camii İmam Hatibi Ramazan Doğan’ın Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başladı.

Panelin açılış konuşmasını yapan İlçe Müftüsü Vahit Demiral, "Ebussuud Efendi Sultan Süleyman’ı ‘kanuni’ yapan, Osmanlı Devleti’nde 17 sene müderrislik, 6 sene kadılık, 8 sene kazaskerlik, 30 yılı aşkın Şeyhülislamlık yapan, Müftilenam, Sultanü’l-Müfessirin, Allame-i Kül, Ebu Hanife-i Sani gibi lakaplarla anılan çok yönlü büyük bir alimdir. Ebussuud Efendi büyük bir devlet adamıdır. Protokolde gerilerde olan şeyhülislamlık makamı, onun zamanında padişahtan sonraki makam haline gelmiştir. Büyük bir hukukçudur. Öyle ki Sultan Süleyman’ı ‘kanuni’ yapmıştır. O aynı zamanda Sultanü’l-Müfessin’dir. Yazdığı ‘İrşadü’l-Akli’s-Selim İla Mezaye’l-Kitabi’l-Kerim’ adlı tefsiri, İslam dünyasında bizim yüz akımız olan bir tefsirdir. Ebussuud Efendi ilmiyle, ahlakıyla herkesten saygı ve hürmet görmüş biridir. Sultan Süleyman’ın, Zigetvar seferindeyken Ebussuud Efendi’ye yazdığı mektubuna, ‘halde haldaşım, sinde sindaşım, ahiret karındaşım, tarik-i hakda yoldaşım Molla Ebussuud Efendi Hazretleri’ diye başlaması bunun çarpıcı örneklerinden biridir. İşte bu panelle, ismini kursumuza verdiğimiz Ebussuud Efendi’nin çok yönlü bir alim olduğunu ortaya koymak istedik” dedi.

"Ebussuud Efendi'nin Biyografisi ve Tefsirinin Yeni Neşri" konulu sunum yapan Doç. Dr. Taha Boyalık ise, "Ebussuud Efendi'nin İskilip’te doğduğu kesindir. O, tefsir alanında otoritedir. Yazdığı tefsir tüm İslam aleminde okunan önemli bir tefsirdir. Arap dili ve belağatı açısından bir şaheserdir. Eser ilk kez müellif nüshasından müellifin bini aşkın notuyla birlikte İSAM tarafından neşredilmiştir" ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. İsmail Çalışkan da, “Akl-ı Selimi Kur’an’ın Dünyasına Götürmek: Gaye, Muhteva ve Yöntem Açısından Ebussuud Efendi'nin Tefsiri Üzerine Bir İnceleme” başlığı altında yaptığı sunumda Ebussuud Efendi'nin tefsirinin sadece Türkiye’de değil, tüm İslam dünyasında kabul gören büyük bir eser olduğunu ifade etti.
“Ebussuud Efendi'nin Fıkıh Anlayışı" konusunu işleyen Prof. Dr. Kaşif Hamdi Okur da Ebussuud Efendinin müçtehid derecesinde büyük bir fakih olduğunu kaydetti.

Panelde oturum başkanlığı yapan Doç. Dr. Tuncay Başoğlu bu ise, "Ebussuud Efendi'nin Zararlı Alışkanlıklarla Mücadelesi ve Verdiği Fetvaları" başlığında Ebussuud Efendi'nin uyuşturucu başta olmak üzere döneminde ortaya çıkan tüm zararlı alışkanlıklarla yürüttüğü ilmi mücadeleyi anlattı.

İHA