Sağlık Müdürlüğü dünyayı etkisi altına alan COVİD-19 salgını nedeniyle bireylerin ruh sağlıklarını nasıl korumaları gerektiğine yönelik bilgilendirme yaptı.
İşte ruh sağlığımıız için öneriler:
Çin’in Vuhan kentinde başlayan Coronavirüs (covid-19) salgını, birçok ülkede hızla yayılım göstererek Dünyayı tehdit etmeye devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen bu salgından Ülkemizi ve vatandaşlarımızı korumak ve salgının yayılımını engellemek adına birçok tedbire başvurulmuştur.
Virüsü kapmış insanları “COVID-19 vakaları”, “kurbanlar”, ”COVID-19 aileleri” veya “hastalıklı” olarak nitelendirmek doğru değildir. Bu insanlar “COVID-19 virüsünü kapmış insanlardır”, “COVID-19 tedavisi görenlerdir”, “COVID-19’dan iyileşen insanlardır” veCOVID-19’dan iyileştikten sonra hayatları eskisi gibi devam edecek sevdiklerimizdir. İşlerine, ailelerine ve sevdiklerine geri dönecektir. Bu nedenle damgalama yapmak doğru değildir.
“COVID-19 salgını sadece fiziksel olarak değil psikolojik olarak da bizleri etkilemesi çok normaldir. Bu süreçte psikososyal destek almak ayrıca önem arz etmektedir.
SALGIN HASTALIK SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKABİLECEK OLASI PSİKOLOJİK TEPKİLER NELERDİR?
• Günlük yaşam rutinlerinizin değişmesi ve sürece dair belirsizlik ile hayatınız üzerindeki kontrol hissinin azalması,
• Sosyal mesafelendirme ya da karantinanın yarattığı yalnızlık hissi,
• Geleceğe yönelik umutsuzluk, korku, endişe,
• Çaresizlik,
• Sevdiklerinize hastalık bulaştırmaya dair yoğun kaygı,
• Sürece dair birilerini suçlama ,
• Sevdiklerinizin sağlığı konusunda yoğun kaygı duyma,
• Sıklıkla kâbuslar ve sıkıntı verici rüyalar görme,
• Çok fazla uyuma ya da uykuya dalma ve uykuyu sürdürmekte güçlük çekme,
• Çok fazla ya da eskisinden çok az yeme,
• Sorumlulukların ertelenmesi ya da önemsenmemesi,
• İçe kapanma, kimseyle iletişim kurmak istememe, yalnız kalma isteği ya da sürekli yanında birilerinin olmasına ihtiyaç duyma ,
• Sürekli gergin, sinirli, huzursuz hissetme,
• Dalgınlık, karar vermekte güçlük,
• Bu duygulara; baş ağrısı, bulantı, mide-bağırsak problemleri, yerinde duramama, çarpıntı, baş dönmesi vb. fiziksel belirtilerin eşlik etmesi,
• Tanı almış ya da şüpheli durumda olan kişilerin dışlanma, etiketlenme, ötekileştirme kaygısı,
• Aile içi anlaşmazlıklar, çatışmalar ve iletişim sorunları…
YAŞADIĞIMIZ SÜREÇTE BU VE BENZERİ TEPKİLERİN ORTAYA ÇIKMASI NORMALDİR. BUNLAR ANORMAL BİR DURUMA VERİLEN NORMAL TEPKİLERDİR.
KENDİNİZİ İYİ HİSSETMEK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?
• Bu duyguları hissederken yalnız olmadığınızı, herkesin benzer şeyler hissettiğini kendinize hatırlatın.
• Alışkanlıklarınızı eskisi gibi sürdürme isteğinizin normal olduğunu ancak kendi kontrolünüzde olmayan nedenlerle bunu yapamayacağınızı kabul edin.
• Yaşadığınızın geçici bir süreç olduğunu unutmayın .
• Bazı şeylerin gerçekten sizin kontrolünüz dışında olduğunu kabul edin.
• Ev içerisinde size iyi gelebilecek etkinlikler belirleyin (çiçek bakımı, örgü, takı tasarımı, ufak tamiratlar, yemek yapmak, kitap okumak, müzik dinlemek, basit fiziksel egzersizler vb.)
• Ev içerisinde yapmayı düşünüp ertelediğiniz düzenlemelere zaman ayırın (dolapların/kitaplığın düzenlenmesi, eşyaların yerinin değiştirilmesi vb.)
• Yakınlarınız ve sevdiklerinizle sık sık telefondan ve görüntülü sohbetle görüşün
• Güvendiğiniz insanlarla duygularınızı ve düşüncelerinizi paylaşın
• Sevdiklerinizle birlikte gülmeyi, şakalaşmayı ihmal etmeyin
• Hayatınızda hala sizin kontrolünüzde olan şeyleri kendinize hatırlatın
• Yalnızca güvenilir kaynaklardan (Sağlık Bakanlığı, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları vb.) aldığınız bilgilere itimat edin. Günde bir veya iki kez salgın hakkındaki haberleri izleyin, bilgi alma ihtiyacınızı dozunda doyurun
• Bedeninizi virüsten koruduğunuz gibi zihninizi de bilgi kirliliğinden koruyun.
• Kalan zamanlarda haber kanalları dışındaki programları da izleyin .(spor kanalları, belgesel, film, dizi vb.)
• Geçmişte yaşadığınız zorluklarda nasıl baş ettiğinizi hatırlayın ve bu durumla da başa çıkabileceğiniz konusunda kendinize güven verin
• Her gün en az 10 dakika kendinizle baş başa kalın, gözlerinizi kapatın ve yalnızca nefes alış verişinize odaklanarak zihninizi sakinleştirin ve bedeninizi gevşetin.
• Bağışıklık sisteminizi ve ruh sağlığınızı korumak için sağlıklı beslenin, iyi uyuyun, sigara ve alkolden uzak durun, kafein içeren çay, kahve vb. içeceklerden uzak durun, bol su için.
NE ZAMAN BİR UZMANDAN DESTEK ALABİLİRSİNİZ?
• Yukarıda belirtilen önerileri yaptığınız halde tepkileriniz azalmıyorsa,
• Ortaya çıkan stres tepkileri salgından önce de varsa ve sonrasında şiddeti arttıysa,
• Stres tepkileri bir ayın ardından artarak devam ediyorsa,
• Bu tepkiler gündelik hayatınıza dair basit sorumluluklarınızı (beslenme, çocuklarınıza bakım verme vb.) yerine getirmenize engel oluyorsa ,
• Bu tepkilerden pek çoğu yoğun olarak ve bir arada ortaya çıkıyorsa ,
• İştah ve uyku düzeniniz belirgin şekilde bozulmuşsa ,
• İçinde bulunduğunuz durumdan kurtulmak için zararlı alışkanlıklar edinmeye ya da bu alışkanlıkları artırmaya başladıysanız ,
Bir ruh sağlığı uzmanından destek alınız.